HEPA, czyli wysokowydajne pochłanianie cząstek stałych i wysokowydajne zatrzymywanie cząstek stałych, jest standardem wydajności filtra powietrza.
Filtry spełniające normę HEPA muszą spełniać określone poziomy wydajności, które wymagają, aby filtr powietrza usuwał co najmniej 99,95% cząstek o średnicy większej lub równej 0,3 mikrona. Standard HEPA został skomercjalizowany w latach 50. XX wieku. Filtry HEPA są stosowane w pomieszczeniach wymagających kontroli zanieczyszczeń, takich jak produkcja napędów dyskowych, urządzeń medycznych, półprzewodników, produktów jądrowych, spożywczych i farmaceutycznych, a także w szpitalach, domach i pojazdach oraz odkurzaczach. Filtry HEPA składają się z maty z losowo ułożonych nici z włókna szklanego. Kluczowymi czynnikami wpływającymi na jego funkcje są średnica włókna, grubość filtra i prędkość czołowa. Filtr w standardzie HEPA może być stosowany w połączeniu z filtrem wstępnym, zwykle z aktywowanym węglem, aby przedłużyć żywotność droższego filtra HEPA. W takiej konfiguracji pierwszy etap procesu filtracji składa się z filtra wstępnego, który usuwa większość większych cząstek kurzu, włosów, pyłu i zanieczyszczeń z powietrza. Drugi stopień to wysokiej jakości filtr HEPA, który odfiltrowuje drobniejsze cząsteczki, które uciekają z filtra wstępnego.
Filtracja działa mechanicznie, w przeciwieństwie do filtracji jonowej i ozonowej, które wykorzystują odpowiednio jony ujemne i ozon. Tak więc szanse na potencjalne skutki uboczne w płucach, takie jak astma i alergie, są znacznie mniejsze w przypadku oczyszczaczy HEPA. Aby upewnić się, że filtr kompaktowy HEPA działa skutecznie i jak najlepiej, należy je sprawdzać i wymieniać przynajmniej co sześć miesięcy w warunkach komercyjnych. W warunkach domowych można je zmieniać co dwa do trzech lat. Brak wymiany filtra HEPA w odpowiednim czasie spowoduje, że będzie on obciążał urządzenie lub system wentylacyjny i nie usunie prawidłowo cząstek z powietrza.